5 cách để động viên con trẻ thử những điều mới cùng Nghề cha mẹ

Có một đứa con chậm thích nghi và ngại thử những điều mới có thể là một thách thức lớn đối với cha mẹ, đặc biệt là khi bản thân cha mẹ là người hướng ngoại và ngưỡng mộ những đứa trẻ "có chí tiến thủ".

Một phản ứng phổ biến của phụ huynh là hành động như một cổ động viên để thuyết phục con rằng “con có thể làm được”. Ví dụ, khi con từ chối việc tham gia lớp bóng đá ở trường dù bạn biết chắc con sẽ thích hoạt động này, bạn có thể nói với con rằng: "Nhưng con rất giỏi bóng đá mà. Con sẽ thích lớp học này đấy." Hoặc khi con không muốn đến trường, bạn cố gắng thuyết phục con rằng: "Các giáo viên trong trường này rất hiền. Và phòng học có rất nhiều đồ chơi. Con sẽ thích lắm đó!"

Vấn đề là mặc dù bạn có ý tốt, việc cố gắng "dụ dỗ" con thay đổi ý kiến khi chúng đang lo lắng thường khiến chúng cảm thấy tệ hơn. Lý do là vì hành động của bạn có thể làm tăng cảm giác xấu hổ của con khi chúng không tham gia các hoạt động mà những đứa trẻ khác cảm thấy hứng thú. Đặc biệt đối với những em rất nhạy cảm và có xu hướng dễ cảm thấy tự ti, việc cha mẹ tập trung sự chú ý vào con khi con cảm thấy mình bị đánh giá hoặc phán xét có thể khiến con càng thêm căng thẳng và khó chịu.

Ngoài ra, hãy nhớ rằng trẻ em (đặc biệt là những em rất nhạy cảm) vô cùng tinh ý với động cơ tiềm ẩn của cha mẹ. Các con có thể nhận ra mong muốn của cha mẹ, đặc biệt khi những mong muốn này chỉ nhằm làm cha mẹ hài lòng (mà chưa chắc đó là mong muốn thật sự của con). Nếu nhìn nhận vấn đề qua lăng kính logic, bạn có thể nghĩ rằng con sẽ có động lực hơn khi muốn làm bạn hài lòng. Tuy nhiên, trên thực tế, tôi thấy rằng áp lực mà trẻ em trải qua khi chúng nhận ra bạn quan tâm đến thành tích của chúng có thể làm giảm động lực thay vì tăng cường nó. Con trẻ có thể cảm thấy lo lắng khi không thể đáp ứng kỳ vọng của bạn, chẳng hạn như khi chúng không nhảy xuống hồ bơi để chơi cùng các bạn, hoặc không muốn tham gia vào trò chơi tại bữa tiệc sinh nhật. Sự kỳ vọng của bạn có thể khiến mối quan hệ giữa bạn và con trở nên căng thẳng hơn, đồng thời làm con càng thiếu tự tin khi phải đối mặt với rủi ro hay thử thách mới.

5 bước hỗ trợ trẻ thử những điều mới

Trân trọng thay vì phán xét cảm xúc của trẻ: "Mẹ biết con thấy ngại khi tham gia tiết bơi lội ở trường, nhưng bình thường con vẫn thích bơi. Vậy thì chúng ta hãy cùng nghĩ cách giúp con cảm thấy thoải mái hơn trong tiết học bơi nhé."

Luyện tập và chuẩn bị trước: Cha mẹ có thể đưa con đến hồ bơi trước giờ học để con có thời gian làm quen trước khi bơi cùng các bạn. Cha mẹ cũng có thể cùng con đá bóng quanh sân nhà trước khi đá bóng ở trường, hay cùng con đến thăm một trường học mới nhiều lần trước ngày học đầu tiên để con thử chơi trên sân trường và gặp gỡ các giáo viên. Con sẽ cảm thấy tự chủ và có quyền quyết định hơn khi có cơ hội xem trước và chuẩn bị.

Hỏi con điều gì sẽ giúp con cảm thấy thoải mái hơn khi tham gia hoạt động: Một số trẻ muốn quan sát hoạt động để biết trước những gì sẽ xảy ra. Một số bạn khác lại muốn tìm hiểu về hoạt động đó qua internet.

Nói chuyện với con về "não lo lắng" và "não suy nghĩ": Cha mẹ có thể giải thích cho con rằng não của chúng ta có nhiều phần khác nhau. Mọi người đều có một phần "não lo lắng" luôn nghĩ về những điều đáng sợ và một phần "não suy nghĩ" biết phân biệt giữa điều gì là thật và điều gì không. Phần não suy nghĩ này sẽ giúp phần não lo lắng nhận ra rằng chúng ta có thể xử lý và chế ngự những nỗi sợ hãi.

Ví dụ, khi Jonah sợ lớp học bơi, não suy nghĩ của cậu bé có thể nói với não lo lắng rằng: "Trẻ em luôn có thứ gì đó an toàn để bám víu" và "Giáo viên sẽ hỗ trợ khi chúng thử một kỹ năng mới và cô ấy không bao giờ nổi giận vì cô ấy là một người trợ giúp tốt bụng."

Khi chúng ta hướng dẫn trẻ nhìn nhận nỗi sợ hãi của chúng qua lăng kính của não lo lắng và não suy nghĩ, chúng sẽ cảm thấy vấn đề ít mang tính cá nhân hơn. Điều này giúp trẻ nhìn nhận tình huống một cách khách quan hơn và giúp các em quản lý cảm xúc phức tạp của mình dễ dàng hơn.

Gợi nhớ lại những lần con đã thành công vượt qua sự lo lắng. Ví dụ, khi bắt đầu học ở trường mới, chuyển đến một ngôi nhà mới hoặc khi tham gia một hoạt động nhóm mà ban đầu con sợ tham gia. Khi Jonah lo lắng trước thử thách mới, Stephanie - mẹ của cậu bé - sẽ kể lại câu chuyện về lớp học bơi, rằng lúc đầu cậu đã sợ hãi như thế nào và cậu đã vượt qua nỗi sợ của mình ra sao. Cô nhấn mạnh rằng kết quả là Jonah giờ đây đã thích bơi lội, điều mà cậu có thể đã bỏ lỡ nếu không vượt qua nỗi sợ hãi của mình.

Là cha mẹ, bạn cũng có thể chia sẻ về những lần bạn lo lắng khi thử điều gì đó mới và cách việc kiên trì thực hiện đã dẫn đến kết quả tích cực. Trẻ em thường rất thích nghe những câu chuyện của cha mẹ.

Kết luận

Tóm lại, khi bạn công nhận và trân trọng cảm xúc của con thay vì phán xét, con sẽ cảm thấy an toàn hơn để xem xét lại quan điểm của mình và thực hiện những bước tích cực để mở rộng thế giới của mình.

Tác giả: Claire Lerner, chuyên gia phát triển tâm lý trẻ em, có hơn 30 năm kinh nghiệm giúp các gia đình thấu hiểu và phản hồi hiệu quả với các hành vi thử thách của trẻ.

* Nguồn: Psychologytoday

* Biên dịch: Đội ngũ biên dịch Nghề Cha Mẹ - Tổ chức Giáo dục IEG

Nghechame NghechameIEG Nghề Cha Mẹ IEG Global

#tamlytrunghoc #tamlymamnon #tamlytieuhoc #IEGGlobal #Inspiringmind #nghechame