Hình như không ít đứa trẻ ở nhà cũng ít khi được dạy tính khiêm nhường, và lỗi có phải là do bố mẹ chúng hay là do trào lưu xã hội đang vô thức "nhào nặn" cách nghĩ của lũ trẻ?
Cùng đọc một đoạn trích từ Chương 8 của cuốn sách “Sự sụp đổ của nghề làm cha mẹ” – Leonard Sax – về một lát cắt của giới trẻ Mỹ, nhưng không hẳn là không đúng với những gì đang diễn ra ở quê mình, khi nhiều người hình như rất thích "cái gì cũng phải... quốc tế hóa" hoặc "cuồng Mỹ".
Có những điều đơn giản mà giá trị lắm, nhưng sao người lớn khó làm và khó dạy cho con trẻ thế.
*************************
Một phụ huynh gần đây đã nói với tôi, “Trẻ em cần có lòng tự tôn. Tôi muốn con gái tôi có can đảm để nộp đơn xin vị trí lớn đó, công việc mơ ước của nó. Và điều đó đòi hỏi sự tự tôn”.
Không hẳn, tôi trả lời. Để chấp nhận rủi ro thích hợp đòi hỏi, đầu tiên và trên hết, là lòng dũng cảm. Một lần nữa, nhiều cha mẹ nhầm lẫn sự tự tôn với lòng can đảm, giống như một số cha mẹ có xu hướng nhầm lẫn sự khiêm nhường với sự rụt rè và hèn nhát.
Can đảm có nghĩa là bạn nhận ra những rủi ro và giới hạn của chính mình, nhưng bạn tìm thấy quyết tâm để tiến về phía trước bằng mọi cách. Người trẻ có lòng tự tôn bồng bột, không nhận thức được những thiếu sót của bản thân, thường sẽ không thực hiện tốt cuộc phỏng vấn xin việc. Nhưng người trẻ nào thực sự quan tâm đến những gì nhà tuyển dụng nói có nhiều khả năng sẽ được nhận.
Khiêm nhường đúng cách giúp bạn nhận ra khuyết điểm của chính mình. Để chuẩn bị tốt hơn. Để hiểu những rủi ro. Và để chấp nhận những rủi ro đó một cách dũng cảm khi cần thiết.
Thuốc giải độc cho văn hóa tự tôn quá mức là văn hóa khiêm nhường. Nếu tôi khiêm nhường, thì sẽ tôi vui mừng vì thành công của người khác, và tôi hạnh phúc với phần của mình. Văn hóa khiêm nhường dẫn đến lòng biết ơn, sự trân trọng và hài lòng. Chìa khóa để hạnh phúc lâu dài là sự hài lòng.
Dạy trẻ tính khiêm nhường. Ngoài việc để con bạn làm việc nhà, tôi cũng khuyên bạn nên hạn chế việc sử dụng mạng xã hội của trẻ em: Instagram, Facebook, ask.fm, Twitter, v.v. Tôi quan sát thấy rằng ngay cả khi trẻ em sử dụng mạng xã hội một cách hợp lý – không có bắt nạt trên mạng, không có tin nhắn khiêu dâm – văn hóa mạng xã hội là phản đề của văn hóa khiêm nhường.
Phương tiện truyền thông xã hội, khi được trẻ em và thanh thiếu niên sử dụng, là để tự quảng cáo bản thân: Tôi đang dự tiệc rất vui vẻ. Tôi đang trang điểm chuẩn bị dự vũ hội. Tôi đ ang chọc ngón tay lên mũi. Tôi đây này. Hãy nhìn tôi đi… Tất cả đều chỉ phục vụ mục tiêu cho bản thân lên sóng và quảng bá về mình.
Tôi đã gặp những đứa trẻ có cha mẹ đang cố gắng làm mọi thứ đúng theo hướng dẫn được nêu ra trong cuốn sách này, nhưng những đứa trẻ vẫn thiếu tôn trọng, không gắn bó với cha mẹ và chống đối. Càng ngày tôi càng thấy rằng nguyên nhân sâu xa trong những trường hợp này là việc trẻ em dùng mạng xã hội.
Tắt các thiết bị và đưa con đi dạo trong rừng hoặc đi bộ lên núi. Đi cắm trại. Đêm khuya, khi trời tối hoàn toàn, hãy nắm lấy tay con bạn và yêu cầu con nhìn lên các vì sao. Nói chuyện với đứa trẻ về sự rộng lớn của không gian và sự nhỏ bé của hành tinh chúng ta trong vũ trụ. Đó là thực tế. Đó là góc nhìn.
Đó cũng là một cách tốt để bắt đầu dạy tính khiêm tốn.
* Nguồn: Trích sách “Sự Sụp Đổ Của Nghề Làm Cha Mẹ” và chia sẻ của TS. Nguyễn Chí Hiếu